Braakel. Dit regiment in de voorige zomer in ’t veld geweest zijnde had
mede veel geleeden worden deze 3 compagnie slegts geschat op 100 Man.
Den 15 smorgens vertrokken van hier naar Utregt de compagnie Orange Friesland.
den 26e is hier ter inquartiering gekoomen een Corp. Ruiters op commando van Hoeuft
van Oijen. Sterk 40 a 50 man.
De plaats verwisseling van alle de Nederlandsche Militie in deze tijd heeft verscheide maalen
hier cavallarie, Infanterie na en van de Helder doen door passeeren, als
meede twee maalen een korps kanoniers.
Den 8 maart 1794 is van Steede weegen evenzo aangedagt als in 1793.
Omtrent deze tijd, werd Zeeland met Geschut voorzien, Zijn er 2 stukken geplaast
op Kamperduin, 2 te Egmond aan de Zee xc: den 7 julij is het commando Schutterij van hier
gegaan na Haarlem em de volgende dag in kwartier gekoomen de Dragonders van Bijland.
Op den 21
daar aan volgende kwam van
de Helder binnen het 2e Battaljon van hetRegiment van Braakel gaande de 3 compagnie, of 1e battallon van dit Regiment, tot
dus ver hier geleegen, na Haarlem. Op de 15 dezer werd van weegen de Staaten van
Holland een premie van 1000 Gouden Rijders beloofd aan de ontdekkers of mede
schuldige van een pasquil in ’s Hage gestrooit tegen de Raadpensionaris S.van
der Spiegel. Een zeer sterk stuk om voorn. Van der Spiegel in de haat van het volk te brengen.
Den 3 august vertrokken van hier naar Haarlem 3 Compagnie van het
op den 21 julij hier in gekoomen voetvolk. Staaten van Holland x Westfriesland stelden in ’t voorst
van deze maand Augustus vast een extra algemeene Bedendag op de 10 daar aan volgende,
om de rampen die het Vaderland op nieuw door der Franschen inval dreigeden af te bidden.
Nota.
Na dat (volgens t geen bevoorens aangeteekent is de Granschen deze Gewesten als mede de
oostenrijksche Neederlanden hadden moeten verlaaten, niets slegts door de overmagt
van oostenrijk, Pruissen, England en Neederland maar wel voornamtlijk, daar door dat
de Generaal Dumoner met de Hoofden van het Fransche bewind in onmin en verdeeldheid
was geraakt, zo dat deze generaal zig in Frankrijk niet veilig agtende onder het toenmaalig
bestand, het besluit had genoomen om met zijn Leeger Frankrijk in te trekken en het
Koningschap te herstellen, t geen ten gevolgen heeft gehad dat deze Dumoner zig met de
vlugt heeft moeten beveiligen. Na alle deze gebeurtenissen, zijn de verbonden
Moogenheeden verder gegaan hebbende op Frans grondgebied reeds bemagtigd
te steeden als Valencinnes, Conde, griesno en Landreessie, zo dat deszelfs voortroepen
tot aan Guisé toe, zig reeds uitbreiden t welk plaats had in te voorste van de maand Mai
1794.
Dan sints die tijd, de Fransche zig verzaameld hebbende en met een ontelbaare magt op
gekoomen zijnde is de kans des oorlogs zo danig gekeerd dat de verbonde Moogenheeden telkens
en overal zijn geslaagen geworden. uit de Oostenrijksche Neederlanden verdreven
en alles tot Luik toe weder in de magt der Franschen is gekeerd, zodat
bij den aanvang van Augustus 1794 de Frontieren van deze Staat op nieuw
door hun zijn aangevallen geworden In t begin van deze maand Augustus maakte
de Fransche zig meester van het land van Kadzand, schoon het zelve reeds was
geunumdeert, waar door Sluis in Vlaanderen geheel door hun is ingeslooten geworden.
De vierde termijn van de 2 maal een 100 penning naar aanschrijven van de Staaten betaalt
moeten worden in de maand October, is bij een nieuwe aanschrijving in Julij bepaald van
in Augustus uit hoofden van de slegte gesteldheid van s lands kas, zullende den eed
egter niet voor october gedaan worden.
den 4 Augustus deet zijn Hoogheid een Proposietsie aan haar H: Moogende raakende een generaale
Reonatering buiten’s lands en eene ligting van Landzaaten, dit stuk dat ’s Lands gevaarlijke
toestand , even als een voorgaande proposietie, zeer sterk voorstelden en de fransche in een
zeer haatelijk licht plaasten zag tegelijk het licht met een prposietie van den Prinse van
Coburg, uit naame des Kijzers aan de Duitsche Vorsten, waar in dezelve ten sterkste aandrong
om zijn troepes van het noodige te voorzien zullende anders met dezelve terug trekken,
en alvoorens de Fransche het deeden hun ontneemen t geen zij dan weigerde vrijwillig
te geven.
Schoon deze beide en nog andere Staatstukken de bestuurders van de Vransche replubliek
en dezelver aanhangelingen vreselijk afschesten zo vond het zelve tot weinig geloof bij den
Neederlansche Burger die door alles Particulieren berigten de weegens ene
tegengestelde indruk verkreegen. De verstandigste Burgers egter in deze dagen
niet kunnende doorzien verwaards het met de Neederlansche Replubliek loopen zouden
als de Fransche dezelver tegenwoordige Constitutie (hoe veel gebreeken dezelve ook
omvatten mogt) om verre werpen, waaren grootdeels vrij besluiteloos, in deze of geene
uitkomst zig toe te wenschen.
Den 5 Augustus werd bij Staaten van Holland vastgesteld het doen betaalen van het halve
amptgeld. Reeds den 7e zag men ingevolge de proposietie ban zijn Hoogheid van den 4 dato, een
plan ter waapening van Landzaten, waar van de Hoofdkapitein waaren, van niet buiten de
Provincie te zullen dienen, Het hand-geld 20 gl. En t wekelijks tractement 31/2 gl.
Tevens verschade weegen, om de ingezeetenen aan te moedigen hunnen Beursen ten nutte
van t land te openen.
Den 26 Augustus is Sluis in Vlaanderen, bij Capitulatie aan de franschen gekoomen,
verschullende gevegten op verschullende plaatsen telkens meestal ten voordeelen vder Franschen
uitgevallen deed dezelve al nader en nader naar het Grondgebied van deze staat koomen
zo dat in sept. dezelve reeds voor bij Breda en bij ’s hertogebosc, de Graaf enz.
ingedrongen.
In t midden van deze maand ontvingen de Roosche Priesters aan schrijving van
de zelver Natus (thans in ’s Hage) om van de preedikstoelen hunne Gemeentes
op te zetten tegen de Franschen, als den geene die het op de ondergang der
Roomsche Godsdienst toeleiden enz. Dat stuk dat 17 bladzijde groot was is
niet afgekondigt, door een tusschen koomende reeden, die mij nog onbekend is
Den 24e gingen van hier met het Veerschip op Amsterdam 17 persoonen die
zig als Landzaaten hadden aangegeven Op dezen of de volgende dag ontvingen
vast alle de Leeden van reegering hier ter steede (zo als ook in andere plaatsen
is geschied) naamloose brieven, sommige als Rouw (andere plaatsen als
trouw) brieven, Hun aanmaande zig niet meer teegen het volk en den
Franschen aan te kanten. De belemmerde scheepvaart deed de
kaas deez tijds aanmerkelijk daalen.
In de Haarlemsche Courant van 27 sept was een Publivatie van Staaten van Holland geplaast
behezende dat geene beampten zig aan zijn Ampt zouden hebben te onttrekken door
zijn plaats en provincie te verlaaten op verbeurten van zijn Ampte.
Den sept is het fort Creveseur bij ’s Hertogenbos
aan de Fransche overgegaan.
Fort Crèvecoeur. Afb. stadsarchief Den Bosch
op den 4 october werden de Franschen meester van Roermond.
t geen in deze maand october te Amsterdam vrij veel opzien baarden was het verplaatsen der
Militaire Hoofdwagt van het Landsch Plan na den Dam, alwaar 4 stukken geschut geplaast
werden.
Veel Vlugtelingen uit Gelderland, als uit Nijmegen Tiel Bommel xc: kwaamen naar deze provincie
en stad, zijnde de Fransche reeds daarom sterk door gedrongen
Het Engelsche Leger onder de Hertog van Jork over den Bosch en ’s Grave in Ge;derland getrokken
Liet op alle plaatsen een sterke klagt na over de losbandigheid van de troepes, t geen
ten gevolgen had dat er van weegens de hertog een Publicatie in de Couranten verscheen waar
bij dezelve een strenger krijgstugt beval. Het bewerkte toch niet dat Hollands en andere
Ingezeetenen een gunstiger denkbeeld van dat krijgsvolk verkreeg. Waarom het gemompel
tegen derzelver inrukkin bleef voortduuren
Den 10 oct. Is den Bosch bij Capitulatie aan de Franschen overgegaan.
In de leijdsche courant van 15 oct, Noodigde de heer Erfprins alle op en in gezeetenen ter waapenen
om een vijand dus met alle slaan te keeren en het verder indringen te beletten.
1 dag te vooren (14 oct) werd er te Amsterdam verbod gedaan tegen het teekenen en presenteeren
van requesten x addres xc: over zaaken het bestuur van de Stad of Land betreffende, Deze
Publicaten weerd juist afgekondigt als een zodanig addres door ----- persoonen ge-
teekend aan de raad van Amsterdam werd voorgesteld.
Den 20 october, werd in deze stad een Publicatie afgekondigt van Staaten van Holland waar
bij alle Gezelschappen die eenigzins gesloten gehouden werden, werden verbooden, als
mede het teekenen en prezenteeren van Requesten x adress ten zelven einde
Dit Placat verwekten veel gesprek daar sints, eenige tijd alhier, even als op ver-
scheid andere plaatsen, eenige gezelschappen waaren opgerigt onder de naam
van Leesgezelschappen, schoon in de daat gerigt om over de Staatkunde en het
bestier van den Lande te spreeken. nevens andere oogmerken, daar onder ver-
borgen. Uit deze Gezelschappen was het algemeen verbod voort gesprooten. Werdende
een iegentlijk gelast geen beslooten gezelschap te houden, zelf niet aan eigen huizen
van wat aart ook, zonder toestemming van Burgemeesteren.
Hier uit vloeide ten aanzien van deze stad voort dat het Groot Muzijk College, het
Natuurkundig College en de toneel liefhebberij onder de heer Kempenaar xc. Zig sluiten
laten, als geen toestemming van Burgemeesteren willende vragen.
Den 27 oct. Werd hier bij wijken of buurten begonnen met het doen van den Eed wegens
de betaaling van den 2 maal 50e penn. Zo als door mijn buurt den 1 nov geschieden van ’s mid-
dags 12 tot 1 uur.
Den – oct werden de Fransche Meester van Venloo, zijnde geheel Staate Vlaanderen reeds
door de onze verlaaten. Intusschen werden de maatregelen binneslands zo om den vijand
te stuiten als om beweegingen voort te koomen verdubbeld, de Innundatie reeds voort
gezet om Muiden en Naarden.
De Heeren, door met het vooren gemelde Request in Amsterdam was geprezenteerd geworden,
werden kort daar na Crimineel gedagvaart, en in hegtenis genoomen.
Den 3 nov. Is Mastrigt bij Capitulatie aan de Fransche overgegaan, zo als den 7e dito
Nijmegen bij storm is ingenoomen geworden. In t voorste van deze maand kwam een placaat
te voorschijn over een nieuwe inrigting wegens de zegels, dat tevens in veele op zigten
als een nieuwe belasting gehouden moest worden.
den 28 Dezember is de stad Grave na een heevig lang beleg waar die stad voor
t meeste is verwoest geworden, aan de Franschen bij capitulatie overgegaan.
De vorst in het laast dezer maand invallende en allen Rievieren sterk dekkende zo
dat dezelve door menschen en paarden te begaan was heeft de Franschen gele-
genheid gegeven om over de anders zo sterk bezette Waal op verschillende
plaatsen over te gaan, waar door Bommel en eenige andere Plaatsjes
in hunne handen geraakte, en de verleegenheid ter afkeering zeer vermeerderde.
naar 1795
naar begin