na Parijs om over vrede te handelen.
Den 7 janu. Kwam er een Publicatie van Staaten van Holland om de In en Op ge-
zeetenen tot vrijwillige waapening. En uittrekking na de Grenzen deze provincie naader aan
te zetten, Werdende aan den uittrekkende beloofd 10 st. daags, vrij van alle nieuwe belastingen, en
inkwartiering van Troepes. De sterke vorst gaf meer en meer gelegenheid
aan de Franschen om overal de rievieren over te trekken, waar door Tiel, Asperen
Leerdam en meer plaatsen aan hun overgingen, vallende alle geregten ten
nadeelen van de Bondgenooten uit. Den 14 janu 1795 is Utregt verlaaten wij-
kende de Engelsche door Amersfoort na Overijzel, en de Hollansche na Woerden
Den 12e zijn de Fransche in Utregt gekomen den 17e ’s avonds kreeg een onzer stalmeesters
last tegen 10 uuren 27 paarden op Egmond aan de Hoef te bezorgen, denkelijk ten dienste
van deze of geene voornaam Vlugteling, wijl veel voornaame Persoonen hier door
passeerden na de Helder na Enkhuizen xc. Om van daar over t eijs in Friesland te koomen.
1795
op den 19 januarij wanneer smorgens verscheidene tijdingen waaren uitgekoomen, dat Amsterdam
Lijden, Haarlem xc. Zig tot de Franschen hadden verklaart, (dat de Nationaale vlag
te Amsterdam was opgestooken, een vrijheids boom geplant en de Nationaale Cocarde
gedragen werd) onstond er even na de middag een gerugt, dat er 3000 Militairen
na deze stad in aantogt waaren, sommige zeide van Engelsche, dit verwekte zulk
een opschudding dat de Burgers die geweeren begeerden, dezelve verkreegen
welk aantal al vrij groot was, betrekkende ook deze wagt en doende patroelje
zo als ook geschieden door de hier ingekwartiert zijnde Ruiterij.
Diferente partije Militairen, die van hunne korpen afgedwaald na deze stad kwamen
werden buiten gehouden of door een Detachement Burgers de stad door
weder door een andere poort na buiten geleid.
’s avonds 6 uuren was de vroedschap vergaderd en bij dezleve deeden zig van de de Heer
A. Klaver onderofficier Fladderak oud Vroedschap (welke Heeren ’s middags voorgangers
waaren geweest in een gedeelte der Burgerij te wapenen ) en Jacobus Verhoeven.. Met
deze 3 persoonen werd er over een publicatie tegen de volgende morgen gehandeld, en
vast gestelt dat de dwaalende Corpsen Militairen die na deze stad trokken, te ontwapenen
dien magt logijs te geven en ‘s morgens weder te laaten vertrekken.
De genoemde 3 Heeren zijn denkelijk door de Leeden der Vroedschap daar toe gevraagd.
dewijl er van weegens de Burgerij nog geene qualificatie was gegeven, Dat mij
egter vreemt voor kwam was dat de wagt hebbende Burgers officus, last van deze
ontving, der Vroedschap niet te laaten g--a--, voor dat zij last hadden gegeven
Dat men overeen was gekoomen Deze nagt, is stil zonder de minste onrust
voorbij gegaan,
Nota: Die 3 persoonen
hadden deze stap gedaan als Leeden van het Committe Revolitiomair.
10 januarij
’s morgens 11 uuren werd een Publicatie van het Stadhuis door de Secretaris J. Groen afgeleezen
(hebbende een detacement Burgers voor het zelve de wagt) hoofdzakelijk behelzende,
Dat, door het verlaaten van deze lande door zijn Hoogheid en deszelfs huis en het bemagtigen
en overgeeven van verscheide Hollandsche steeden aan de Franschen, nevens de verwarringen die
daar door plaats hadden en nog ontstonden, het de zaak was van ieder burger niet voor bijgaan
van voorig of tegenwoordigt verschullende denkbeelden de handen in een te slaan, om
dus gezamentlijk, Persoonen en goederen te kunnen beschermen tegen een ieder dat de
Burgerij ten dien einde de voorhanden zijnde geweeren kom afhaalen, daar mede na
de Doelen te gaan en zig zelve officieren en onder officieren verkiezen. Een vrij
algemeen Hoezee, beantwoorden deze publicatie, en schoon daar in van geen Nati-
onaale Cordes gesprooken werd, zag men tog al eenige deszelve draagen.
’s middags een uur op het Doelen plein gekoomen, formeerde de gewapende burgers
aldaar een kring, in welks midden men zag als voorgangers, de voorgen. Klaas Fladderak
Verhoeven, W. Schut , P. van Dulken Mr. B. de Vries en nog eenige,
Leezende W. Schut een geschrift voor mede hoofdzakelijk bevattende dat “daar eenige
Leeden van regeering hunnen posten hadden needergelegt en men ze dus allen
ontslagen moesten achten, de Burgerij naar een ontvangen brief van de Heer Daandels
zig bij provisi to tot een militaire magt moest verzaamelen, wordende de beampten
persoonen verzogt, hun posten te continueeren Verders geschieden er eene benoeming van
officieren, dog nier zeer gereegeld. wordende deze vergaderde menigte tegen
de volgende middag 2 uuren in de groote kerk gevraagd.
’s avonds werd er voor t stadhuis een vrijheids boom geplant, onder Muzijk waar na een
aantal persoonen om dezelve dansten.
het planten van een vrijheidsboom.
21 januarij
Een loose tijding van het op dezen dag koomen van Fransche commissarissen, met Troepes, bragt
een 40, 50 tal Burgers in t geweer ’s morgens voor 11 uuren aan t hoofd hebbende
een korps Muzikanten. Deze tot ’s middags 4 uur gewagt hebbende trokken weder af, een om op een
volgende dag andermaal ten zelve einde bij een te koomen. Een Detachement van 20 a 30 Man
uit de Burgerij, had bestendig wagt aan het stadhuis.
’s morgens een Publicatie geschiedende ter oproeping van de Burgers tegen 2 uur in de Groote Kerk
om aldaar lijsten in te leeveren van elk 19 persoonen die voor twee maanden, zo kwaamen het bestuur
der stad zouden op zig neemen, zo kwaamen daar zeer veelen, en gaven hunnen lijsten
aan persoonen die zij daar toe hadden aangesteld, meest dezelve die de voorige dag
de Regeering voor vervallen hadden verklaard Deze persoonen aan eenge Tafeltjes gezeeten
ontvingen de lijsten, en Li-scheerden dezelve om ’s avonds uit alle, de 19 Persoonen
bij meerderheid van stemmen op te zoeken. en deze op de volgende dag ’s middags 12
uuren in dezelve groote kerk van de Burgers bekend te maaken.
Het zo eensklaps vervallen verklaaren der regeering, Het zo daadelijk aanstellen van officieren
en onder officieren, en het zo vliegens benoemen van nieuwe Persoonen tot het Regeerings
betsuur heeft mij al te veel overhaastende gescheenen, om het zelve voor goed aan
te nemen. Dog daar tijden van omwenteling altoos vol verwarringen zijn zo heeft de
bezaadigde man gedagt zif te moeten doen berusten bij t geen plaats had.
De volgende persoonen zijn door mij benoemt.
1. C.v. Foreest 2. A.v.der Leij 3 Sepee
4. L.T. de Kempenaar 5. Mr Daij 6. G.H. Ruis
7. A. Klaver 8. G.v. Fladderak 9 T. –sma
10. M. Kuiper 1. C.J. Tokkenberg 12. A.Voorhout
13 C. de Boer 14. J.de Wit 15. A. Kok
16. H.Vlasblom 17 Jan Goudsblom 18. Jacobus de Goijer en
19 Jacobus Verhoeven.
Bij de Capitulatie van de provincie Utregt gevonden hebbende dat alle voorgaande gevallens als
niet geweest zouden aangemerkt worden, persoonen en Goederen dus vrij en veilig, zo heb ik voor
het een pligt geacht zodanige Leeden der oude en nieuwe Regeering en verder Burgers te
benoemen als ik met achting van veele had zien beschouwen en ik voor brave en
verstandige kundige menchen hield.
’s avonds 5 uuren is de Nationaale vlag van de Groote Kerks toorn gestooken.
Volgens de openbaare Papieren is den Stad houder met zijn gezin op den 17 dezes in
een klein vaartuig van Schevelingen maar Engeland gegaan.
22 januarij
’Morgens 12 uuren begaf de Regeering zig na de Groote kerk, na eenig toeven terwijl de organist
het orgel deed horen beklom de secretaris J.Groen de Preedikstoel en las eenige [psalmen?]
die tot geluk en rust der Burgermaatschappij noodig waaren vastgesteld te worden, en die
te noemen nieuwe regeering der Stad zouden hebben te beeedigen. Na de zelver voor
leezing, noemde hij de verkoozen Burgers.
1. Ad. Klaver 2 L.T. de Kempenaar
3. Jb Verhoeven 4. J.H. Ruis
5. C.v. Foreest 6. W. Bolte
7. L. Dijl 8. N. Catonius
9. G,v. Fladderak 10 J. van Leeuwen
11. Jan Goudsblom 12. T.D.C. Duivestijn
13. J. Walraven 14. C.v. Oostveen
15. J. de Wit 16. J. Du Tour
17/ P Prinse 18/ K. Bakker
19. M. Daij.
Vervolgens traden 24 Burgers uit de Meenigte binnen het preedikstoelhok, en onderteekende
de voorgeleeze Art.
De benoemde persoonen gekoomen zijnde plaaste zog in t midden der kerk voor de Preedk
stoel omringt door een detachement gewaapende Burgers, met de Ruggen na de preedikstoel
voor zig hebbende de 24 teekenaars der artikelen gestelt om hun den eed af te neemen
Terwijl dat geschieden deed een aantal Muzikanten zig hooren.
Daarop werd den eed aan elk der 19 afzonder lijk afgenoomen, zeer plegtig en aandoennelijk
werdende dezelve vervolgens onder gejuig geleid naar het Stadhuis.
’s namiddags 3 uuren kwaamen 2 koetsen met vier Heeren, als commissarissen der Franschen
wordende een half uur daar na gevolgt van circa 170 Housaaren gevolgt van Bogatie
wagens met 2 Houwitters, die vervolgens allen bij de Burgers werden geinquatiert
’s avonds 7 uuren kwamen er nog 700 Franschen voetvolk, die mede bij de Burgers zijn
ingehuist. De koude was sints 3 weeken terug dog in deze 2 daagen zeer stormig.
23 januarij
De Thermomeeter teekende deze morgen 4 graden onder 0 [-20c]
’s morgens 9 uuren vertrokken de hier in ingekoomen Fransche Housaaren en voetvolk na de Helder
De verkooren 19 Reprezentanten der Burgerij hebben deze morgen de volgende verkiezingen gedaan.
de Hoofdofficier A. Klaver
Burgemeesteren
Bolte, Verhoeven, C.v. Foreest x L. Dijl
scheepenen
Panneboeter (prendent) W.A. Boon, H,v Gaart?
J.Jb v.der -----, Jan Groot, A.Kok, W.Schut
commisse tot organisatie
der schutterij
P.de Vries, J.H. Ruis, J.Goudsblom. H.Wortel
A. Bueems en A,v, Steenwijk
tot commissarissen na
de algemeene vergadering
De Kempenaar en Du Tour
De Haarlemsche Courant van 22 janua had het eerste aan t hoofd
Vrijheid Gelijk x Broederschap
het eerste jaar der Bataafse vrijheid.
17 persoonen daar onder vrouwen die men Fransche Jmegranten noemden werden hier ’s namiddags onder
een Fransche Excorte ingebragt en in t stadhuis bewaart
24
De bij kleine partijen Franschen op gisteren nog ingekoomen en mede nij de Burgers ingekwartiert
vertrokken die morgen mede na de Helder. Dezen dag zijn er weder kleine gedeeltens in-
gekoomen en geinkwartiert als vooren. In de namiddag werden er weder 17 Emigranten
door een eskorte Housaren geleid van de Helder ingebragt
25 x 26 janua.
Dezen dagen is er niet bijzonder voorgevallen als het invoeren van Eenige Emigranten, daar
er ook weer reeds van verder zijn getransporteert.
27
tegen den avond kwamen hier weder --- --- Franse in voetvolk wordende als
vooren geinkwartiert. (op de losse in en uit trekkende geen acht kennende slaan
zo laat ik deze voortaan onaangemerkt).
In deze middag zijn de secretarissen J.P Poppelman en R. Ouwens (die bij de
omwenteling van 1787 hunne aanstelling verkregen thans weder afgezet.
28
in deze morgen is een groot deel der ingekoomen Fransen weder uitgetrokken na
Edam Hoorn enz. dog met de namiddag en schemeravond zijn er weder eenige hon-
derden geinkwartiert geworden. Met den middag is in de oude Doelen (waar
al eenige dagen een saamenkomst van Burgers was geweest) een Societeit gearres-
teerd, waar van ik het Concept plan (dat genoegzaam geheel aangenoomen is en ten
hoofd doel had partijschap voor bij te gaan en alleen het maatschappelijk geluk te
bevorderen) had gesteld. schoon ik voor en wel vooral bij deze omwenteling
mij zelve sterk had verpligt om alle rangen uit hoofden mijne veelvuldige beezigheeden
van de hand te schuiven, zo verschilde het thans slegts een stem, of ik was benoemt geweest
tot een der 4 commissarissen. T geen mij terstond tot een proef zou hebben gestrejt, of ik mijn
besluit (van ontslag verzoeking) zou uitgevoerd hebben. Het voetvolk dat men gisteren en
dezen dag in kreeg noemden men Troepes van Sienie, daar het voorgaande voetvolk
met de naam van Carmignoolen benoemt werd.
29
In deze morgen vertrokken de resteerende Corpsen vab Sienie, dog met den middag
kwamen weder in uit de Helder het Regiment Housaaren en voetvolk, op den 23 deze
herwaards vertrokken met deszelvs Leger train en bagagie wagens
’s avonds 6 uuren kwaamen van Haarlem nog een 20 tal (meer of minder) bagagie wagens
met 2 a 3 Paarden bespannen, welke mede in deze stad kwartier verkreegen, dus
er in alles naar gis 12, a 1300 Man Franschen in deze stad zig bevonden.
’s middags 12 uuren was er gepubliceert dan den vroeger Eed op de stede Constitutie
geen meer verbindende kragt zou hebben. In den middag werd er verslag op
het stadhuis gedaan van de Gecommiteer dens naar ;s Hage, waar uit bleek
Dat het stadhoudersschap was vernietigd der Admiraliteits College e die
van Gecommutteerden raaden afgeschaft Dat men in plaatse van deze had opgerigt
een commissie van algemaan Welzijn xc: In deze morgen nam de Burger Socie-
teit onder dezen Spreuk Broederschap in de oude Doelen aanvang met de plag
tige opentlijke belofte van elk lid van de algemene orde en t maatschappelijk
geluk te willen voorstaan x bevorderen.
30
De Cociteit Broederschap heeft 2 Commissie benoemt een ter Correspondentie en een tot toezigt
in welke laaste , men mij benoemt heeft ’s avonds zijn er weder 2 a 300 Franschen inge-
koomen en de volgende morgen vertrokken.
31
Is gepubliceert dat de Franschen aslignatie
gangbaar zouden zijn.
naar Februari 1795
naar begin