Aangeteekend 22 mrt 1788
Toen het voorgegaane was mede gedeeld en over sprooken kwam men daar in over
een dat Blok en de Rijn Graaf groote werktuigen waaren geweest op dat
tijdstip doch men oordeelde dat de zaak nog gered zou zijn geworden
indien de gedeputeerden met de Raad pensionaris volgens afspraak, de verga-
derong na Amsterdam, daadelijk hadden verlegt, of liever dat de raadspensoinaris
alle de andere niet bedroogen had, met te blijven in ’s Hage en de koets
die om hem na Amsterdam te brengen voor zijn huis was gekoomen weer te
laaten weg gaan. De 6 gedeputeerden van - - - - steeden, die zonder eenige
last of voorkennis van hunne proncipalen alles annulleerden, zonder dan door
de meerderheid te Amsterdam onvermoogen zijn geweest om zodanige resolutien
te nemen of te durven neemen. - - net aan dit weinige zal men
dat men die groote ommekeer van zaaken moet toekennen, zeer zeeker, zal de tijd
nog andere openbaar maaken door dat Bleiswijk en de Rijn Graaf
de ferfoeing van elk eerlijk weezen verdienen, is daar uit geen reg gebleeken
nota: eenige jaaren laater, dat nagezien, doch geheel anders beoordeeld -------
Het tegengestelde van den Rijn Graaf van Zalm, is geweest de Heer generaal van
Rijssel, een regt eerlijk man, die daarom vermindering van mannen en
Gezag moest ondergaan, daar de Commissie Te velden hem het commando over het
Cordon ontleiden # D:v: Horbach

Den 5^e april 1788 zondag, heeft de burgerwacht Voor het laatst gewaakt.
 dien zelve 14^e september nadat de Heeren van Schoonhoven van Woeden vertrokken
waaren, werd het commando over het corson, de eerlijke van Rijssel afgenoomen
en den Rijn Graaf toe gelegt
D.v.Horbach

 

Toen in de maand 1789 het verraad te Brussel ontdekt werd ’t welk was om het Gouvernement in de lugt te doen
springen bevonden zig digt bij de Stad met een Hollands Jagt hier Heeren van - - - - - daar onder voet van - - - welke zo
vast het verraad ontdekt werd terstond zonder in Brussel te koomen terug reisden naar Utrecht
dit mij ten volle verzeekerd door juffr. Van der Slot aldaar.

Frederika Sofia Wilhelmina van Pruisen en Willem V

Toen de pruische troepen nabij de Nederlandsche bodem waare gekoomen, en zo gereed de
Republiek in te pikken, begaf of bevond zig den Hertog van Bronswijk ( chef der troepen) te Nijmegen
bij de Prins en Prinses ,. Indien het toen nog aan de Prins alleen had gestaan, zou hij met
de Staaten van Hollamd, zeer zeeker tot een mediatie hebben zien te koomen, doch
Mevrouwe de prinses was daar zo sterk tegen (schoon den Hertog zelve in het gevoellen van
den Prinse was) Dat de Prins haar wil moest opvolgen.

Van der Horst te Haarlem.

20 april 1788 ’s avonds 9 uuren kwaamen Heeren Commissarissen ter verandering van de Regeering
In dese Stad, neemende intrek in de Toelast. Eenig gemeen volk riep bij der zelver in koomen
In de stad wel eenige maalen "Vivat, oranje boven" Dog verder is er niets gebeurd. ‘s avonds tien
Uuren schoon zeer mooij weer, was er bijna Niemand extra meer op de straaten. Daar er
Zo veel geroep werd gemaakt van de Prinsgezinden Die zig in deze stad nog bevonden, wegens de komst
Des Commissarissen, dat het dan hun lieden Betreft zonde zou zijn om baas te weezen, daar moest
Men zig bevreemden, dat alles zo stil was, voor de Toelast, hadde de oranje lui een eerboog geplaatst, die verlicht was.

Tusschen 21 x 22 April ‘s nagts is er voor het eerst door gemeen volk kwaadaardigheid aan eenige
huisen gepleegd, met het uitgooien van eenige glaasen, de eerboog was weer verligt en even zo
een bij het schippers huis, de oranje societeit den 22 tot 23 is de nagt in volle stilte voorbij
gegaan: om egter een staaltje bij te brengen nan het laag gedrag der Prinslieden, dient het
nolgende, voor de Toelast is avons om half 12 uuren stonden twee gemeene speelhuijsmuzikanten op
Fioolen te zaagen, het straatdeuntje "zou ik zo Zou ik zo" en toen het uit was kwaamen 3 oranje
baazen als Jb Middelie, Jan Ringers en Joh. Rezel (alle persoonen van behoeftige omstandigheeden),
met ontbloote hoofden bij deze speellieden hun een roemer met roode wijn geeven en zeggende
"kom mannen, nu de gezondheid van commissarisen dat het aangevange werk, gelukkig mag afloopen
en de vrijheid hersteld worden, De muzikanten daar op drinkende, zo stak een der Booden
van Commissaris het hoofd ten boven venster uit zeggende "zo moet het gaan hoezee oranje boven"
waar op de speellui begonnen te speelen, "dat gaat naar Oostinje toe"

Moesten zulke en dergelijke gedragingen den Zeedelijke Burger niet met veragting vervullen?
Zelf voor commissarissen? Daar deze dat laag gedrag voor hyn logiment niet alleen
gedoogden, maar het zelf door hunner Boodens lieten bemoedigen.
de 3 boven genoemde persoonen zaaten diestijds onder een vles in een zijkamertje, en waaren dus niet
zoals men soms denken mogt in gezelschap van commisssarissen, egter hebben zij verscheiden
maalen bij dezelve audientie gehad, als mede verscheide andere van het gemeenste soort
van het volk, tot zelfs gealmenteerde. Daar een tegen is er niet een eenig Burger
gezien die men met eenige achting kon noemen.

Tusschen 23 x 24 April, is er geen kwaadaardigheid aan huisen gepleegd, alleen is er veel gezongen
langs de straaten, en onder andere Oranje boven geschreeuwt ’t geen Geregts Dienaar Jacob Armee
Een jong persoon, zwaar heeft doen slaan, waar door dezelve ’s morgens door de comissie
Van zijn ampt is gestuurd, Ja deze morgen om 10 uuren is de commissie van hier naar
Hoorn vertrokken, hebbende tot dus verre niets anders gedaan, als de toekoomende bezwaaren
aangenoomen .

Den 23 april is een dag geweest, zoals er nog niet een in Alkmaar heeft plaats gehad. de cordaatheid
en moed waar mede de geregts- dienaar Jacob Armee, de orders van zijn Heer Hoofd officier
steeds uitvooerde had hen al voor lang in de haat van het gemeene volk gebragt, in de
voorbij gegaane nagt had deze dienaar volgens verkreege order, een jonge karel , die zig brutaal
gedroeg sterk geslagen zo als gezegd is in het  zelve tijdstip dat dat gebeurde sprongen eenige
van de zogenaamde gecommitteerden van het oranje gemeen voor den dag, daar onder Joh, Rochel die
tot hem zeide, nu is uw rijk uit. Deze en de andere gecommitteerden gingen met de geslaagen
karel ’s morgens bij de commissie klaagen te half  9 uure werd de hoofdofficier met
deze zijn gerechtsdienaar ontbooden, de commissie zeide dat de gerechtsdienaar en zijn gedrag
in de voorgaande nagt voor 6 weeken was gesuspendeert, de Heer Hoofdofficier leide hier
sterk tegen in, zeggende dat deze een van zijn beste dienaars, niets had gedaan san zijn order
dat hij Hoofdoffiecier dus en niet die dienaar gestraft moest worden, zoo er misdaan is, al t geen
niet hielp. De dienaar vervolgens zonder stok x degen de stad doorgaande werd eerst van een hoop
jongens, daar na door mannen en vrouwen  gevolgt, gescholden, en aangedaan en wel zoda-
nig dat deze wakkere man te middag te een uur de stad moest ontwijken.
eene heer spaan van Collen woonende op de bierkade in een gehuurd huis, deze geen
oranje willende draagen was toen het voorwerp van hunne woede geworden, men kwaam voor
het huis vloeken en raazen ’t geen zijn Ed: Vrouw een briefje aan zijn Ed: deed schrijven, dat hij niet
Thuis moest koomen als beveiligt, De heer Spaan was op de societeit daar de patriotten
nog gezelschap hielden zond berigt naar de hoofdoffiecier, die twee dienaar gelasten zijn
Ed: thuis te geleiden, ’t geen geschieden, dog waardoor het gemeen te meer op den been, en
voor zijn wooning kwam, eerst vloekte en raasden het, naderhand wierp men steenen
door de gallzen, ’t geen de Heer Spaan zo toornig maakte dat hij naar booven liep
en uit een der raamen. Op het gemeen wilde vuuren, ’t geen mislukte door dat
het geweer niet af ging. Om 4 uuren na het inwerpen van eenige Glaazen zakten
het gemeen af, doch tegen de avond kwam het in groote getal weder willende de heer
Spaan ten huisen uit hebben, zij maakte zelfs een commissie deswegens aan de burgem.
van der Steeden , die zoo gezegd weer niet thuis was, en toen aan de Hoofdoffiecier die
ook niet thuis was dog weeten deed, dat hij zulks niet verstond. Na deze weigering
ging het Gemeen voort met voor het huis van de Heer Spaan, te raazen, en toen het
laater werd de glaazen in te gooijen, ’t geen ten gevolgen had, dat een commissie schutters
in de waapenen werd verzogt die niet alleen allen vescheenen maar nog door
wel 6 maal zoveel werden gevolgd. De compagnie betrok te 9 uuren de gewoone
wagt, voor ’t stadhuis en laaden met scherp Even hier na plaatsten de heer Hoofdofficier Klaver
zig aan ‘t hoofd van de zelve ter wederzijde van zig een gerechtsdienaar hebbende en een gevolg
van elf raadsbode, en marcheerden van daar naar het huis van de Heer Spaan ’t geen op de zelve gragt
stond, alwaar het Amsterdammer schippershuis is. En waar in de oranje societeit gehouden wordt.
Voor het huis was het gemeen mede zeer drukkerig met schreeuwen, dog op de komst des schutterij werd
het ras stil, zo als het er ook zeer ras uit elkander en weg geraakte van voor het huis van Spaan van Collen,
toen de compagnie daar ook post vatten, te half elf, was de geheele stad weer genoegzaam stil gaande er van
tijd tot tijd patroullen. De heer Spaan van Collen die waarlijk door zijn
onberedennerde -odschigheid, oorzaak van Deze opschudding was werd den volgende dag
Door de raad en de justitie versogt de Stad uit te gaan, zo als ook daags daar na geschiede,
deze nagt liep gerustverder af, als mede de volgende, hebbende de schutterij weder de wagt betrokken,.
Uit al dit kan men reeds zo klaar als den dag zien, dat de commissie alleen oorzaak
is gweest van alle deze beroeringen, want Alkmaar was tot op deselfse komst vol
koomen stil, zo dat er nog geen glas was uitgeslagen, met deszelfer komst scheen
het gemeen vergeven: het woelde en wrokte onophoudelijk, en geen wonder daar
het allerlaagste soort van volk, niet alleen toegang kreeg, maar zelfs een dansje
hield in het voorhuis of ter zijde de kamer daar Heeren Commissarissen gelogeert waren
den 25 van dezelve maand geheel stil voorbij geloopen zijnde, zo hield ook het wagt betrekken
door de schutterij, weer op.

Den 9^e mai zijn een 80 Cavalleristen, behoorende tot staffeneste Proes, hier buiten om na Hoorn gegaan.
den 15^e zijn die Dragonders van Bijland ruim 130 sterk die deze winter in de streek en te Hoorn geleegen hadden
van daar en hier door gegaan naar Leijden. Dit volk bekend voor onrusttige , was bij de doormarsch zeer
geschikt. Insgelijks de eerste. Nota, de helft van dit aantal Dragonders is in de Beverwijk
verbleeven om zo men zeide. Met de commissie weder herwaards te koomen, dat niet zo geschied is
In de week van Pinxter is het Gemeen hier zeer onrustig geweest, gaande verscheide
avonden met ploegen van 10, 20 man van stokken voorzien langs de straaten een
iegelijk die voor patriot bekend stond onaangenaam bejeegende, zo door slaan
als scheldwoorden.

Den 28 Mai kwam hier van Haarlem ter inkwartiering 7 compagnie eerste battellon van het
aldaar leggen Regiment van Saxsche Gota. Dit volk voor de beste van allen Militairen in het houden
van orde bekend gaf daar van bij het inmarscheeren reeds blijk, door geen orange boven
geschreeuw of dergelijk toe te staan. - - - Gemeene zijn geinkwartiert geworden bij
allen die een tapacte bezaaten, als mede in het posthuis.

Den 29^ste savonds retourneerde de Commmissie van zijn Hoogheid komende van
Hoorn, het was dien avond en nagt zeer stil in de stad.
Den 30 smorgens tegen de middag werden de oude Raaden in de Toelast ontbooden
en aldaar ontslagen van hunne Raadplaatsen, zo als - vroeger reeds den schout bij nagt,
en op dit tijdstip den heer Hoofdofficier en scheepenen insgelijk weer voer
Na den Raad werden de collenellen Kapitijnen, Luitenants, Sergeanten, Korperaalen
x schuuters insgelijk ontslagen ’s middags om 1 a 2 uuren werden de
nieuwe Raaden van het stadhuis afbekend gemaakt, itrem dezelve, daar onder
de nieuwe hoofdofficieren , waaren vreemdelingen 9 waaren burgers der stad, 4 Raadplaatsen
bleeven open, 5 oude Raaden weder weer aangesteld, waarvan een de heer van Straaten
voor alles bedankten, onder de 4 nieuwe Raaden, burgers der stad wellke een jongelijng
ongequalificeert van weegens zijn e jaaren, de andere 3 zodanige die men geen zints voor
de rijkste bekwaamste en verstandigste houden kon. Ook zijn 2 van de 3 secretarissen geameveert
De geheele Burgerij, was verontwaardigt over deze aanstellingen, men gaf het opentlijk te
kennen, en schoon een deel laag Gemeen

Van blijdschap juichten, egter was de geheele stad zonder eenige moedwil
zijnde er ten tijde dat de bekendmaaking geschieden, niet een bekend braaf burger
bij het stadhuis, waar uit de nieuwe Raaden ten venster uit laagen, terwijl verscheide
oude Raaden, aan de overzijde uit vensters met potlooden laagen aan te teekenen
wie de nieuwe waaren. Bij het stadhuis had een compagnie Granadiers de wagt
zo ook savonds en nagts, en volgende dagen ’s avonds was de eereboog voor het
logement de Toelast geplaatst weder verligt, en de oude straatmuzikanten
speelden weer aan de deur op vioolen Voor het stadhuis, was insgelijk een
eerrboog geplaatst die nog al eenige gratie had. de voornaamste leeden van de orange Soci-
teit (meest alle lieden, tot de laagste soort van burgeren behoorde en
meest alle in behoeftige of verloopene omstandigheden) waaren dag aan
dag in de Toelast, onder een borrel of glas bier gezeeten trakteerende een
ieder die van eenig aanzien was Alle deze was een slag van volk dat op
een vette brok loerden, zoals een derzelve de volgende reeds met ampt
beschonken werd, verscheide van hun hadde te vooren, voor zwaar Patriot
gespeeld, den Heere Woudenberg en Benkhorst die altoos met dit volk geheuld
hadden, hielden er nu nog meer opentlijk mee ’t welk beider agting, bij alle
braaven verlooren deed gaan

1788
den 31 Mai even na de middag zag men een detachemant van 24 man en 2 oficieren van
Saxen Gotha voorgegaan van een Gerechtsbooden en de beide Booden der Schutterij, de spontone
Hellebaarden Geweeren XC: van de nog gewaapend geblevene Schutters afhaalen. Deze zo geheel
verneederende gebeurtenis geschiedde in goede order. zonder belledigingen van ’t Gemeen, dat de
karren (waar in elk Schutter zijn waapenen zelf leggen moest) volgden.
In alle andere plaatsen is bij de komst van Commissarissen, bij het af en aanstellen
der reegering, en bij het ontwaapenen van de Burgerij groote moedwil en beleediging
geschied. In deze stad alleen niets noemens waardig van dien aart, waar uit men klaar
ontdekken kan dat Alkmaars geheele Burgerij, geenzints goedkeuring legten aan
de willekeurige daaden, die in dit tijdbestek in hunne stad plaats hadden. De veiligheid
zelf op dezen dag van ontwaapening, was zo groot dat de te vooren gesupspondeerde gerechts-
dienaar J. Armee, die de haat van het geheele Gemeen ten strengste ondergaan had op dien
dag geheel vrij door de stad wandelden hebbende zig ander altoos nog verborgen
gehouden. de gezegde ontwaapening geschieden juist een een jaar na mijne gewaapende
inttogt naar Oudewater,  hier thans aan gedenkende dan moet ik met verbaazing zeggen,
dat het nauwlijks te gelooven valt ’t geen gebeurd is ten tijde van Utrechts
verlaating, bevonden 17.000 burgers zig in de waapenen, deze alleen zonder de bijstand van
zo veele Militairen, die reeds aan de zijde van Holland waaren gebragt en zonder de bijstand van zo veele
duizenden die voorzeeker toegeschooten zouden hebben indien eene eerlijke verdeediging overal had plaats
kunnen hebben, deze 17.000 gewaapende, zouden alleen in staat zijn geweest het geheele pruissische leger
voor de ftontieren van Holland te vernielen eenige uit het onbereedeneerde Gemeen hebben
daar in de hand der Voorzienigheid geen oorzaak kan zijn van ongerechtigheeden. Zo
zeeker egter is het ook, dat het andere gezeegende patriottismus, voor de groote omwenteling
tot een trap van woestheid was gedreeven die de val van het lieve Vaderland ook op
een gewisse wijze naar zig zouden hebben gesleept, en zonder dus in te stemmen
met die onbereedebeerde dweepziek, komt mij het tefenwoordige, veel liever voor
als een natuurlijk gevolg van het voorgaande, daar in de geheele Natius
met een eenige daad voortduurende kan bestaan, als dezelve niet op recht en
orde gegrondvest is.

Den 2 junij ’s morgens 9 uuren vertrokken commissarissen onverwagt van hier naar
’s Hage, of het Loo, alwaar zig toen den prins bevond. Dat dit vertrek onverwagt was bleek
daar uit klaar, dat de Stads Baazen order hadden om het Geschut op de wallen tegen
Dinsdag of Woensdag gereed te hebben om bij het vertrek van commissarissen gelost te
worden. Men verzeekerde mij dat in de nagt tusschen 1 x 2 junij een staats Bode
per expresse bij deze heeren was aangekoemen doch met welke tijding, aan een ieder onbekend
Op deze 2 junij werden de nog niet ontwaapende Burgers verder van hunne waapenen
berooft, even als op de 31 mai had plaats gevonden De Leede van de kerkenraad op dezen dag
op last van Burgemeesteren vergaaderde ontvingen onder met meer zodanige Heren
uit hun midden voor mede Leede te erkennen die gewaapende waren uitgetoogen geweest,
en voort derzelver plaatsen te vervullen met Lieden die in voorgaande staats-
verdeeltheit aan de oude constitutie getrouw waaren gebleeven. De uitgetoogen leeden
van deze kerkeraad waren geweesrt, de Heren J. H. Ruis, Jermias Gremser en
Jan Koevanger.
De 3 --- is een bekoom om zijne geweldadigheden door den geremveerde Heer Hoofd
Officier in ligtemis genoomen, door den nieuwe Heer Hoofd Officier voor 6 jaar
deze Provincisie uitgebannen, na dat (zo men mij zeide) dezelvre binnens kamers was
geaarzeld. Er is tot dezen dag toe, geene de minste beweeging bij het Gemeen geweest
zelf heeft eene ontvreedenheid bij hun kunnen ontdekken, zo ver de aanstelling
als over de orders die ten aanzien van de algemeene rust x veiligheid plaats hadden.
Nota, ’t geen eene prins Willen de 2^e in persoon gewijgerd werd, is thans bij
de nieuwe vroedschap aan de commissarissen van zijn Hoogheid toe gelaten, namentlijk
het bijwoonen der vroedschaps Vergadering ontzeggelijke laagte ! daar het Neederlansche
Volk thans toe gedaalt is ! niet zo geweest. Den 5 julij waren de Uitgetoogene stads beampte
voor Heere Burgemeesteren geciteert. De Orange lieden verspreiden dat zij ontampt
zouden worden, even als te geruchten, en ge--- doch het bleek zo niet te zijn, daar zij enkel
in zeer bescheidene termen, werden onderigt dat hunne gewaapende inttogt tegen de thans
herstelde oude Constitutie aanloopende, en dus onbestaanbaar zij zig voortaan van derge-
lijk zonder hebben te onthouden, blijvende zij in deze verwachting in hunne posten
gecontunueert.
Nota. Daar overal, in alle plaatsen, eene
meerdere of mindere vervolging de gewaapende
uijtgetoogene is aan gedaan moe men zig als
weder over het geen thans in deze Stad plaats
bevonden.

Weerkundige aanteekening.
Den zomer van 1788 is over ’t algemeen ongewoon warm geweest, den 12e julij in de middag tekende
de thermometer 88 graden en de volgende morgen tegen de middag was het zelfe boven de 90gr,
zeeker hier te lande een zeer zeldzaame hitte. ’s nagts tusschen de 12e en 13e julij was de wind ZZO,
en dreef een donderbui ten westen van de Stad (Alkmaar) die zeer zwaar was in geduurige weerligten bij
+W met een geheele stilte om drijvende, tot ’s nagts half een, wanneer in een oogwenk er een vervaarlijke
storm ontstond uit het WZW dog welke slegts een half uur duurden, zijnde de lugtgesteldheid toen weer
als vooren over zulk een nog geweldiger storm uit het WZW (terwijl de doorgaande wind als vooren ZZO was)
op 1 stond er namiddags de 13e om 3 uuren ten platten lande werden de boomen omgemikt de daaken der
 huisen op veel plaats zeer beschaadigt, het op hoopen staande hooi weg gerukt, en verheen weg gedreeven.
De oogenblikkelijke losbarsting en geweldigheid van deze storm, was zo snel en groot, dat een aantal vaartuigen
op het Tij bij Amsterdam en elders, er door omgerukt werden en veele menschen het leeven verlooren.

Den 22 julij ’s avonds 7 a 8 uuren zijn commissarissen van zijn Hoogheid ten derde maal ge-
retourneert uit het geschut op het Kenmerbolwerk. Deszelvs komst was volgens zegge
om de schuuterij op nieuw te vestigen 23 julij De officieren, onderofficieren en Rotmeesters
der vrije rotten nevens de nieuwe verkoorne of benoemde schutters op voorgaande
dagen tegen 12 en half een uuren, voor Burgemeesteren gedagvaard om als
zodanige hunne aanstelling te ontvangen verscheenen in geen groot aantal
De officieren x onderofficieren waaren genoegzaam alle bekende orange vrienden
en ver af van de notabelste Burgers Insgelijks waaren de gedagvaarde schutters
meest alle mede orange Lieden: het een en ander was zeer tot verontwaardiging
van de Leeden der voornaamste Schutterij en verdere notabele Burgerij.
Veele dezer Schutters hebben de eed geweigerd, sommige om dat de uitge-
toogene niet van hunne ampte waaren ontzet, andere, uit enkele tegenin of
onwilligheid voor het eed doen. Bij deze gelegenheid zijn er brutaliteiten
voor commissarissen geschied. en bedrijgingen bestaande die zeer verre
zijn gegaan, Hebbende een karel durven zeggen dat de uitgetoogene beampten
ontampt moesten worden, of dat het anders met de Heeren slegt vergaan
zou, den eed is voorgesteld en van sommige gedaan eer het nieuwe schutters
regelement hun was voorgelegt of mede gedeelt. En middags 2 uuren zijn
de verkoozen offiecieren van de pui van t Raadhuis af geleezen, met bijvoeging van
approbaten van zijn Hoogheid. Dus is Alkmaar van 31 mai tot den 23 julij zonder schutterij geweest.
Met een der voorgaande officieren en onderofficieren is weder aangestelt
geworden denkelijk om geen andere reeden, als om dat men allen heeft
verdagt geho-den aan het zogenaamde Patrottisme te behooren.

den 24 ’s middags 12 uuren is de Commissie van hier weder vertrokken onder het losbranden
van ’t geschut na Medemblik Op den 7 augustus de verjaardag van Mevrouwe
de Pronces is het geschut weeder 3 maalen telkens 21 schooten van de wallen gelost, ’s morgens
8 ’s middags 12 en ’s vavonda te 4 uuren even als op de verjaardag van zijn Hoogheid had plaats
gehad, ’s avonds van 9 tot 12 uuren is er ook weder geilmuneert.

29 augustus daalden onse kaasmarkt zonder voorbeeld, tot die dag toe, had de kaas
bestendig een hooge vaste prijs gehad, daar  dezelve toen in eens 2 a 21/2 Gl: op de
100 LD minder was 

Den 22 septemb. ’s Avonds ten huisen van de Heer Paledams zijnde verhaalde Mevrouw
bevestigt door de Burgemeester, dat een Heer van haar Lieden zeer bekend een
lijst had gezien bij een der pruissiche --- officieren die benoemt waaren om in
Alkmaar te rukken, waar op de voornaam Patriotten stonden die geplunderd moesten
worden, Zijn wel Edele gest. Was de eerste Voorhout de tweede.

Den 28 sept. ’s morgens 7 uuren marcheerden van hier een detachement 50 a 60 man sterk van
het hier leggende Garnisoen, Elk soldaat had 36 scherpe patronen. De orders der commander-
ende offiecier waaren zo geheim dat nog niemand bij de uittogt met werwaards dit De-
tachement gaan zoude, moogende de orders niet bekend gemaakt worden voor er al eer
het Detachement op marsch was. Dit detachement is naar Texel gegaan om de rust te herstellen
en de nieuwe balliuw in zijn gezag te motiveeren.

Nota:
De Patriottische Partij door het geheele Land had zints de omwentelijng, altoos de zeekere
hoop gevoed dat Frankrijk door zijn magt haar herstellen zou, deze hoop was eerst
gegrond op het onderhouen der hollandsche uijtgeweekene te S. Omee xc: naderhand op
het veldleegers te St Omee Denijss, de maand September 1788 vergaadert. Op deze Legers
(gedugt in zijn soort, 40 a 50 duizend man sterk, wel voorzien van alle benoodigdens, tot aan
vallen x beleegeren) op dit leger van St Omee, was de algemeene verwagting tot dat het in ’t laast
van de maand Sept. uit elkander ging en de voorige kwartieren weer betrok, tot dat
tijdstip was de hoop der patriotten zeer sterk geweest, doch met het opbreeken x uit elkander
gaan van dat Leeger en ook dat bij St Donijs geheel te niet geloopen, altans de meester hadden nu
weinige gedagten tot herstel meer overig ’t was zeeker vreemd dat dit zogenaamd treffen
Zeeger zo stil scchieden zonder iets te doen ten aanzien van der patriotten verwagting, daar
het openlijk genoeg bekend was, dat Frankrijk alle reeden had om door de hoon xijn Ministers in
’s Hage aangedaan, en waar voor het vergoeding een en andermaal had laaten vragen, zig satisfacten
te bezorgen en onder deze bezorging de patriotten die openlijk in dat Rijk onderstand en geholpen
werden te herstellen.
Ik was insgelijk in de zeekere verwagting dat zulks geschieden zouden, doch dat het zou zijn, langs
weegen van overeenkomst waar toe in mijn oogen, zo veele Ministers van verschillende
Heren, in de maand Julij x Augustus te Spaa bij een waaren geweest. De Heer Paludamus was
even zo zeer in de verwagting, aan mij zelf getuigende dat hi het plan had gezien
dat wonderwijs was uitgedagt, en langs welke er geen bloed vergooten zou be-
hoeren te worden, als de tegenwoordige Hof partij slegts eenigzints reedelijk wilde
zijn. t Is mij heel waarschijnlijk voor gekoomen dat Frankrijk in de daad dat oogmerk had om de
Patriotten te herstellen, doch dat de gesteldheid van zijn eigen Rijk en de gesteldheid der
Rijken van wien het tot die onderneeming bijstand zou hebben moeten gehad, zodanig was en
waaren in deze tijdsgesteltheid dat het er zig toen maals onmoogelijk toe in staat
bevond. Pruisen en Engeland hadden na de omwenteling zig ten nauwste aan de republiek verbonden,
dat om het er Stadhouderschap in het huis van Ornage met al hun vermoogen te bevestigen
Frankrijk tasten dus ook die beide Rijken aan zo hij de Republiek aan tasten. Hier toe
was het alleen onmoogelijk bestand in een tijd dat zijn eigen Rijk was verdeeld en zijn
finatie waren in de slegste gesteldheid van den Kijzer noch Rusland kon het geene
bijstand hoopen zo lang de Turksche oorlog geen einde had en insgelijks de Vrede tusschen
Zweeden en Rusland niet was hersteld. Zeer groot wat het aantal zieken in deze Stad
in de maanden August. Sept. x octob. En in ’t bijzonder onder de militairen. In de maand Aug.
was de sterfte buiten gemeen, grootdeels veroorzaakt door de kinderziekte die zeer sterk
woede en veel ten grave sleepte. Deze zomer was een zeer schoone zomer, veel al met hitte gepaard
de vrugtbaarheid in graanen en vrugten was buiten gewoon.

Nota,
ten aanzien van de Publikatie 29 augustus dezes jaars weegens het moeten dragen van Orange
De officieren en gemmen van het hier ingetrokken 1^e Battallion van Saxa Gota hielden zig in
de eerste weeken hunne inquartiering ze geschikt dat elk gezeete Burger er ten hoogste over voldaan
was, doch dat veranderden, door dien de Heer Graav van Woudenberg, Burgemeester dezer Stad
( een dom onreedelijk mensch) veele officieren daagelijks aan zijn taafel noodigden, de
soldaaten aan de Hoofdwagt dikwijls tractarden en allen, nevens zijn dogter tegen de zoge-
naamde Patriottische Burgers op zetten Hier door werden de Militairen brutaal
en beledigende ’t welk zo verre ging, dat vrouwen x mannen op de straaten door hun
aangetast wierden, zeeker zou dit slegte gevolgen gehad hebben, indien de raad der
Stadm het zig niet hadde aangetrokken. Er werd een Commissie uit de Groote wet afge-
vaardigd naar den Commandanten van het Garnisoen en deze zodanig over de beleedigingen
onderhouden, dat hij terstond desweegens order stelde waar mede het beledigen ook terstond aande
gemeld Graaf van Woudenberg, en deszelfs dogter geraakte opentlijk in algemeene veragting
noemende een ieder deszelfs wooning het openbaar verblijf van Bachus x Venis

Den 30 September was bij Staaten van Holland en 25^e penning gearresteerd van alle goederen
(noodwendige kleederen x huisgeraade uitgezonderd) ampten, benificien xc: Het Placaat daar van,
verscheen in t vvorst van october, en maakte algemeen zeer veel misnoegen, kort hier
na verscheen er een Publicatie van dezelve Staaten, verbiedende alle heimelijke bijeenkomsten
het verzaamelen van Geweer, ammenutie, het verspreiden van gerugte, als of een buiten
Hoogenheid tot met de zaak der Patriotten zig  moeien zouden, het Plonderen xc: Voor het
verscheinen van deze Publicatie had men verspreid dat dezelve ook verbieden zouden het bij een zijn
van 5 a 6 persoonen, het zodanig Gezelschap komen onz: of de Heer Hoofdofficier zou vrijheid
hebben over al in te moogen treeden De leeden van het vroeger Patriottisch gezel-
schap (meest alle leeden van de Linnen Rederij ) tot nu toe op een andere plaats saamkomst gehouden,
wenschte weder in hun eigen huis in de Langestraat  intrek te kunnen neemen, dan daar men begreep
dat dit onmoogelijk los zou loopen, alleen onder de gedaante van een speel-societeit, zo werd
voorgesteld om alle de leeden, tot leeden des Linnen favriek te brengen, en als zodanige weder
in dat huis conversatie te houden. Ten dien omde benoemden men eenige en ook
mij om een plan daar toe te formeeren. In dit plan werd een ieder vrijheid gegeven zo leeden van
Riegeering als Particulier, om deelgenoot te kunnen worden, en de Heer Hoofd officier
het konnuirair lidmaatschap toegekend Dit plan was zodanig ingerigt dat voor de
daar uit ontstaane voordeelen, waarlijk de Reederij in bloeiende staat gehouden, en ene
meenigte behoeftige werk gegeven konde worden. Het zelve werd wevers een request om protectie
Burgemeesteren voorgesteld , en was zodanig ingerigt dan men met reeden niet
wel weigeren kon, Doch Burgemeesteren vonden goed het zelve ter hunne kamer
te brengen, schoon het request noch hoofd, noch onderteekening had. De jonge Bucens en de
heer Hoogland (die in de commissie waren gesteld) voor Burgemeesteren ontbooden zijnde,
werd gezegd dat Burgemeester op die wijs het niet toe zoude staan. ’t Welk ten gevolgen had
dat die reden vernietigt werd.

Den 23 october ’s avonds stierf de heer R. Paludamus, oud 52 jaar x 6 weeken.

Den 28 oct. Werden de gewesten aan de officieren x schutters die voor commissa-
rissen in den Eed waaren genoomen, afgegeven.
Den 9 decemb. Werd de vlag op Stads order van den Toorn genoomen, zijnde Alkmaar
in dit geval nu bijna de laaste van alle steeden x dorpen.
den 28 Nov 1788 begon de vorst in te vallen en in weing dagen was alles digt, zo dat geen
schip vaaren kon. De koude nam dag aan dag toe, zo dat de thermomeeter de 6 Dec.
’s morgens 7 uuren op 3 graden boven nul stond. voor seeker een ongehoorde koude, voor kerstijd.
Deze vorst duurde 51 daagen tusschen beide zo 3 daagen uitgezonderd zijnde anders de koude
dag aan dag zeer streng en wel zodanig dat de thermometer de meeste tijd 0 of even
boven 0. De gevallen sneeuw is ook zeer menigvuldig geweest.
Alle waarneemliger en berigten koomen daar is over een dat deze winter
alle de harde winters van deze eeuw in strengheid overtroffen heeft.